Stress is een normale, natuurlijke reactie. Het kan ons helpen als stok achter de deur om dingen gedaan te krijgen. Maar wanneer stress lang aanhoudt, kan het serieuze klachten veroorzaken. Het is dan ook van belang om bij chronische stress hulp en begeleiding te vragen, bijvoorbeeld bij een psycholoog Leeuwarden of omgeving. Wat is stress precies, en hoe kan het verminderd worden?
In dit artikel
Wat is stress?
Bij stress heb je het gevoel dat er meer van je gevraagd wordt dan je aankan, waardoor de draaglast groter wordt dan de draagkracht. Het gevolg is chronische spanning, die het moeilijk maakt om goed te kunnen functioneren. Door stress staat het lichaam continu ‘aan’, wat betekent dat het op scherp staat, klaar voor beweging. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute en chronische stress. Acute stress is een gezonde vorm van spanning, waarbij we in bepaalde situaties op scherp staan. In een noodsituatie, bijvoorbeeld, is het van belang dat het lichaam adrenaline aanmaakt om zo goed mogelijk op het gevaar te kunnen reageren. Is de situatie voorbij, komt het lichaam weer tot rust. Bij chronische stress, daarentegen, blijft de stress langer voortduren dan noodzakelijk, en ontstaat er een verstoring tussen inspanning en ontspanning.
Symptomen van chronische stress
Chronische stress heeft verschillende symptomen tot gevolg, die een grote invloed hebben op zowel het lichaam als de geest. Doordat het lichaam continu in staat van paraatheid is ontstaat er een grote spanning op de spieren, en wordt de ademhaling oppervlakkig. De gevolgen zijn klachten als hyperventilatie, duizelingen, misselijkheid, trillen, een verhoogde bloeddruk en hoofdpijn. Daarnaast raakt het lichaam uitgeput door de constante stress, waardoor ernstige vermoeidheid ontstaat. Deze vermoeidheid wordt nog versterkt door de slaapproblemen die stress vaak met zich meebrengt. Door al deze lichamelijke klachten raakt men in een vicieuze cirkel die zich steeds verder uitbreidt en nog meer klachten veroorzaakt, zoals prikkelbaarheid, angst en zelfs depressie. Door de fysieke en geestelijke last komen ook cognitieve problemen als concentratieproblemen en vergeetachtigheid om de hoek kijken.
De oorzaken van stress
Er zijn veel verschillende oorzaken die tot chronische stress kunnen leiden. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen psychologische en fysiologische stressfactoren. Psychologische stressfactoren zijn situaties die je negatief opvat, of die je het gevoel geven dat je het niet meer aankan. Voorbeelden hiervan zijn pesten, financiële onzekerheid of druk op het werk of tijdens de studie. Fysiologische stressfactoren zijn een belasting voor het lichaam, zoals ziekte of pijn. De stressfactoren kunnen elkaar ook beïnvloeden. Zo brengt lichamelijke ziekte onzekerheid mee over het ziekteverloop, en levert chronische werkdruk lichamelijke klachten als spierpijn en hoofdpijn op.
Stress verminderen
In een maatschappij die bol staat van de prikkelingen kan het lastig zijn om tot rust te komen. Toch is het belangrijk om te ontspannen, vooral als je onder langdurige hoge druk staat. Het beste wat je kunt doen wanneer je chronische stress ervaart is dan ook: niks. Ademhalingsoefeningen, mindfulness en meditatie helpen om geest en lichaam diep te ontspannen. Vooral meditatie kan in het begin een uitdaging zijn, omdat de hersenen geconditioneerd zijn om constant prikkels te ontvangen, maar oefening baart kunst. Een andere methode om acuut te ontstressen is de natuur in te gaan. De aanwezigheid van bomen en planten heeft een zeer positieve invloed op het gemoed. Ook je gedachten opschrijven helpt veel, niet alleen om frustraties van je af te schrijven maar ook om dingen in perspectief te kunnen zetten. Als het je niet lukt om de klachten zelf te verminderen, is het belangrijk om hulp en begeleiding te zoeken.
